Η ενσυνείδητη διατροφή αναφέρεται στην ενσυνειδητότητα που εφαρμόζεται στο φαγητό και στο ότι είμαστε παρόντες, συμμετέχοντας στην κατανάλωση τροφής. Εστιάζει στη διαδικασία, δηλαδή όχι μόνο στην στιγμή που καταναλώνουμε το φαγητό, αλλά και σε αυτά που προηγούνται και ακολουθούν. Αποτελεί μια μέθοδο εκμάθησης για το πως να τρώμε ισορροπημένα και να έχουμε καλύτερο έλεγχο στο φαγητό. Τρώμε συνειδητά σημαίνει τρώμε αργά, με επίγνωση και ακούμε το σώμα μας για να αναγνωρίσουμε τα σημάδια κορεσμού.

Υποστηρίζει ότι:

1. είναι καλύτερο να τρώμε όταν πεινάμε και να σταματάμε όταν έχουμε χορτάσει πραγματικά, ακόμα και αν έχει μείνει φαγητό στο πιάτο
2. πρέπει να “ακούμε” το αίσθημα της πείνας και να το ξεχωρίζουμε από τη συναισθηματική πείνα, αλλά και να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το κάθε συναίσθημα διαφορετικά
3. είναι σημαντικό να μασάμε καλά το φαγητό μας, χωρίς βιασύνη και απόσπαση προσοχής (τηλεόραση, κινητό, λάπτοπ)
4. απαραίτητο είναι να έχουμε ενεργοποιημένες όλες τις αισθήσεις μας καθώς τρώμε (π.χ. γεύση, όσφρηση, αφή)
5. πρέπει να διαχειριστούμε το άγχος και τις τύψεις γύρω από το φαγητό

‍

‍

Πρακτικές συμβουλές για τον έλεγχο του συναισθηματικού φαγητού

1. Το πρώτο βήμα για τον έλεγχο του συναισθηματικού φαγητού είναι να ανακαλύψεις τους λόγους-συναισθήματα που σε ωθούν να φας χωρίς να πεινάς. Αυτοί μπορεί να είναι αρνητικά συναισθήματα (θυμός, άγχος, πλήξη, μοναξιά, στενοχώρια κ.α.) ή/και θετικά (π.χ. όταν πετύχεις ένα δύσκολο στόχο). Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να το καταφέρεις αυτό είναι να κρατήσεις ένα ημερολόγιο διατροφής και συναισθημάτων.
2. Αφού ανακαλύψεις τα αίτια που σε οδηγούν στο συναισθηματικό φαγητό, το επόμενο βήμα είναι να βρεις άλλους τρόπους να «ταΐζεις» τα συναισθήματά σου.

Για παράδειγμα, εάν τρως συναισθηματικά:

• Όταν αισθάνεσαι μοναξιά ή είσαι στεναχωρημένος/η, πάρε τηλέφωνο κάποιον που σε καταλαβαίνει και σε κάνει να αισθάνεσαι καλά ή παίξε με το κατοικίδιο σου.
• Όταν αισθάνεσαι πλήξη, κάνε μία δραστηριότητα που σου αρέσει όπως το να διαβάσεις ένα βιβλίο, να δεις μία ταινία ή να ασχοληθείς με τον κήπο/τις γλάστρες.
• Όταν έχεις άγχος, βάλε την αγαπημένη σου μουσική και χόρεψε ή πήγαινε για περπάτημα.
• Γράψε σε ένα χαρτί τα συναισθήματα/καταστάσεις που σε ωθούν να φας χωρίς να πεινάς και μία λίστα με τους τρόπους που πιστεύεις ότι θα μπορούσες εσύ να διαχειριστείς αυτές τις καταστάσεις χωρίς να φας.
• Χρήσιμο είναι επίσης να μάθεις να κάνεις παύση όταν σε πιάσει έντονη επιθυμία να φας χωρίς να πεινάς. Επειδή όταν τρως συναισθηματικά το κάνεις αυτόματα και ασυνείδητα, συνήθως βοηθάει όταν δίνεις λίγο χρόνο στον εαυτό σου πριν αποφασίσεις να φας. 
• Μην σκεφτείς «δεν θα το φάω», γιατί το απαγορευμένο είναι δελεαστικό, αλλά σκέψου «ας περιμένω 15 λεπτά και θα το φάω μετά». Όσο περιμένεις, σκέψου πως αισθάνεσαι. Ακόμα και εάν τελικά το φας θα έχεις καταλάβει καλύτερα γιατί το έκανες.
• Μάθε να αποδέχεσαι τα συναισθήματά σου, όσο άσχημα και αν είναι. Μπορεί να νομίζεις ότι το πρόβλημά σου είναι ότι δεν έχεις έλεγχο στο τι τρως, αλλά συνήθως το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι δεν μπορείς να διαχειριστείς τα πραγματικά σου συναισθήματα και τα αποφεύγεις τρώγοντας. 

Στην αρχή μπορεί να φοβάσαι να βιώσεις αρνητικά συναισθήματα, αλλά η αλήθεια είναι ότι όταν δεν καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας, η έντασή τους μειώνεται σχετικά γρήγορα και σταματούν να μας απασχολούν συνεχώς. 

Επιπλέον, όταν αποδεχτείς τα πραγματικά σου συναισθήματα, θα μπορέσεις να αναγνωρίσεις τους φόβους και τις επιθυμίες σου, τις καταστάσεις που σε ενοχλούν και τα πράγματα που θα σε κάνουν ευτυχισμένο.

Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή της ενσυνείδητης διατροφής έχει πολλά οφέλη, όπως καλύτερη πέψη και σωστή διαχείριση βάρους, καθώς δημιουργεί μια θετική νοοτροπία και προσέγγιση του φαγητού, αποφεύγοντας τα “ξεσπάσματα”. Άλλαξε τρόπο διατροφής κάνοντας καθημερινά μικρές αλλαγές. 

Μην ξεχνάς ότι το φαγητό είναι απόλαυση και όχι η μοναδική. 

‍

Βιβλιογραφία:

https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/mindful-eating

Nelson JB. Mindful Eating: The Art of Presence While You Eat. Diabetes Spectr. 2017;30(3):171-174. doi:10.2337/ds17-0015

https://www.thecenterformindfuleating.org/Principles-Mindful-Eating

Mindful eating (2023) The Nutrition Source. Available at: https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/mindful-eating 

‍

‍