Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης;

Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης ονομάζεται η αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης που διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά. Εμφανίζεται αποκλειστικά στην κύηση κυρίως μετά το δεύτερο τρίμηνο. Σε αντίθεση με τον διαβήτη τύπου Ι, ο διαβήτης κύησης δεν προκαλείται από έλλειψη ινσουλίνης, αλλά από άλλες ορμόνες που παράγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με αποτέλεσμα να κάνουν την ινσουλίνη λιγότερο αποτελεσματική. Τα συμπτώματα του διαβήτη κύησης σε περίπτωση που δεν προϋπάρχει  διαβήτης εξαφανίζονται μετά τον τοκετό. 

Συμπτώματα

• Αυξημένα δίψα
• Συνεχής ανάγκη για ούρηση
• Ξηροστομία
• Κούραση 
• Θολή όραση 
• Έντονος κνησμός 

Επιπολασμός

Ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη κύησης έχει αυξηθεί λόγω της αύξησης της παχυσαρκίας. Στην Ευρώπη, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 11% με ιδιαίτερη αύξηση στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης με ένα ποσοστό στο 35%.  

Παράγοντες κινδύνου

• Γυναίκες άνω των 35 ετών.
• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2 ή συγγενή πρώτου βαθμού που είχε διαβήτη κύησης.
• BMI >25 kg/m^2.
• Πριν την εγκυμοσύνη αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
• Πολύδυμη κύηση.
•  Σε προηγούμενη κύηση το νεογνό γεννήθηκε με αυξημένο βάρος >4kg.

Διάγνωση 

Κάθε γυναίκα ελέγχεται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, με έλεγχο σακχάρου νηστείας. Σε περίπτωση που κατά τη πρώτη επίσκεψη η συγκέντρωση της γλυκόζης βρίσκεται μεταξύ 92-125 mg/dl, εφαρμόζεται πρόγραμμα διατροφής όπως στον σακχαρώδη διαβήτη κύησης και η εξέταση επαναλαμβάνεται μετά από δύο εβδομάδες. 

Αντίστοιχα, εάν οι συγκεντρώσεις γλυκόζης νηστείας είναι στο εύρος 92-100 mg/dl, η δοκιμασία ανοχής γλυκόζης θα λάβει χώρα κατά τη 14^η-18^η εβδομάδα κύησης. Σε περίπτωση που οι τιμές είναι πάλι στο εύρος 101-125 mg/dl εκεί τίθεται η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη κύησης.

Τέλος, εάν οι συγκεντρώσεις είναι πάνω από 125 mg/dl η μέτρηση επαναλαμβάνεται την επόμενη ημέρα. Eάν παραμένουν ίδιες γίνεται αντίστοιχα και η διάγνωση. 

Για την δοκιμασία ανοχής γλυκόζης χορηγείται 75gr γλυκόζης από το στόμα, μετά από τριήμερη φόρτιση υδατανθράκων τουλάχιστον 180 gr/day. Η αιμοληψία λαμβάνει χώρα κατά τη νηστεία, σε 60 λεπτά και σε 120 αντίστοιχα μετά τη λήψη της γλυκόζης. Η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη κύησης γίνεται εάν στη δοκιμασία ανοχής γλυκόζης μια (1) τουλάχιστον από τις τρεις (3) τιμές υπερβαίνει τα παρακάτω όρια:

• Νηστείας: >92 mg/dl
• 60 min: >180 mg/dl
• 120 min: >152 mg/dl

Συμπτώματα

• Συχνή ούρηση
• Υπερβολική δίψα
• Κούραση
• Ναυτία

Διατροφικά tips

Η διατροφή που πρέπει να ακολουθούμε είναι παρόμοια με αυτή του τύπου Ι και ΙΙ σακχαρώδη διαβήτη. Πιο συγκεκριμένα, αποφεύγουμε τους απλούς υδατάνθρακες και προτιμούμε τα προϊόντα ολικής αλέσεως, καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά κατά προτίμηση χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη όπως είναι οι φράουλες, το ακτινίδιο. Ακόμη, αποφεύγουμε αναψυκτικά, γλυκά, προτιμάμε να μην καταναλώνουμε κρέας χωρίς λίπος. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε μικρά συχνά γεύματα για να μην έχουμε απότομες αυξομειώσεις στα επίπεδα σακχάρου.

Επηρεάζεται τελικά το έμβρυο;

Γυναίκες που έχουν ρυθμίσει τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης δεν χρειάζεται να ανησυχούν για κάτι. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα στο έμβρυο όταν η μητέρα δεν έχει ρυθμίσει σωστά το σάκχαρο της. Μερικά προβλήματα είναι τα εξής:

• Αυξημένο βάρος γέννησης
• Αναπνευστικά προβλήματα κατά τη γέννηση
• Υπογλυκαιμία
• Πρόωρος τοκετός
• Οργανομεγαλία 

Συμπέρασμα 

Συμπερασματικά, ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης δεν αποτελεί απειλή ούτε για το έμβρυο αλλά ούτε για την ίδια τη μητέρα όταν τα επίπεδα του σακχάρου είναι ρυθμισμένα. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή διατροφή και η άσκηση είναι σύμμαχος για κάθε νέα μητέρα με ή χωρίς διαβήτη κύησης! 

‍

Βιβλιογραφία

CDC. (2024, May 20). Diabetes during pregnancy. Maternal Infant Health. https://www.cdc.gov/maternal-infant-health/pregnancy-diabetes/index.html

Champion, M. L., Battarbee, A. N., Biggio, J. R., Casey, B. M., & Harper, L. M. (2022). Postpartum glucose intolerance following early gestational diabetes mellitus. American Journal of Obstetrics & Gynecology MFM, 4(3), 100609. https://doi.org/10.1016/j.ajogmf.2022.100609

Gestational diabetes. (2022, April 9). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gestational-diabetes/symptoms-causes/syc-20355339

Lende, M., & Rijhsinghani, A. (2020). Gestational diabetes: Overview with emphasis on medical management. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(24), 9573. https://doi.org/10.3390/ijerph17249573

Rasmussen, L., Poulsen, C. W., Kampmann, U., Smedegaard, S. B., Ovesen, P. G., & Fuglsang, J. (2020). Diet and healthy lifestyle in the management of gestational diabetes mellitus. Nutrients, 12(10), 3050. https://doi.org/10.3390/nu12103050

Szmuilowicz, E. D., Josefson, J. L., & Metzger, B. E. (2019). Gestational diabetes mellitus. Endocrinology and Metabolism Clinics of North America, 48(3), 479–493. https://doi.org/10.1016/j.ecl.2019.05.001

‍